شرایط جاری در اشتراک دختران در آزمون کانکور پیش رو چه تأثیراتی گذاشته است؟ ـ مجله‌ی اورال

کانکور آزمونی که با شنیدن آن هر متقاضی هیجان‌زده می‌شود. در سال‌های پسین در افغانستان اشتراک در آزمون کانکور و رسیدن به رشته‌ی تحصیلی دلخواه از جدی‌ترین دغدغه‌های جوانان بعد از فراغت از مکتب بود. سالانه بیشتر از ۲۰۰ هزار داوطلب در کانکور سراسری اشتراک می‌کردند.

فارغان ۱۳۹۹ مکاتب با وجود محدودیت‌هایی که کرونا به وجود آورده بود، با شور و هیجان برای سپری کردن آزمون کانکور برنامه‌ریزی و تلاش می‌کردند. سرانجام امتحانات کانکور در دو ماه اول تابستان ۱۴۰۰ در ولایات مختلف برگزار شد. اشتراک کنندگان با حرص و ولع منتظر اعلان نتایج بودند. اما پیش از رسیدن موعد اعلان نتایج کانکور، نظام سقوط کرد و همه چیز دگرگون شد. طالبان بر تمام کشور مسلط شدند. با آن هم داوطلبانی که امتحان را سپری کرده‌ بودند، برای دیدن نتیجه‌ی خود انتظار می‌کشیدند. سرانجام بعد از هفته‌ها تأخیر اداره ملی امتحانات که اکنون اداره‌ی در تحت کنترل طالبان است، نتایج کانکور را اعلان کرد. طبق معمول شهرت ده نفر برتر به‌ سرعت در شبکه‌های اجتماعی هم‌رسانی شد. بقیه هم به سایت مربوطه سر می‌زدند تا با وارد کردن آی‌دی خود از نتیجه‌اش با خبر شود.

روزها و هفته‌ها از اعلان نتایج کانکور گذشت. اما خبری از باز شدن دانشگاه‌ها نشد. علاوه بر آنکه دانشجویان سال‌های قبلی نتوانستند در صنف‌های درسی شان برگردند، دانشجویانی که جدیداً با سپری کردن آزمون کانکور موفق به راهیابی به دانشگاه‌ها شده بودند نیز از ورود به محیط اکادمیک در دانشگاه‌ها باز ماندند. با این حال دیدگاه دختران فارغ مکتب در مورد اشتراک در آزمون کانکور چیست؟
مریم حمیدی در سال جاری از مکتب فارغ شده و امیدوار است که آزمون کانکور برگزار گردد و با اشتراک در این آزمون سرتاسری بتواند به رشته‌ دلخواه خود کامیاب شده و راهی دانشگاه گردد. مریم اشتراک در آزمون کانکور را یکی از مرحله مهم و حساس زندگی خود می‌داند، او متعقد است که کانکور مسیر زندگی او را مشخص می‌کند. او می‌گوید من حدس می‌زنم که در امتحان کانکور پیش رو تعداد اشتراک کنندگان کم شود، به همین خاطر من فرصت‌ها را برای راهیابی بیشتر از سال‌های گذشته می‌دانم. مریم امیدوار است آزمون کانکور با معیار سال‌های گذشته برگزار شود. او می‌گوید نباید مسایل مربوط به آموزش تحت تأثیر سیاست و تصامیم فردی و گروهی حاکمان قرار گیرد.

زهرا علی‌زاده یکی دیگر از داوطلبان کانکور پیش از تحولات جاری در کشور بود. اما اکنون دیدگاهش تغییر کرده است. زهرا می‌گوید دیگر آن علاقه‌ی گذشته برایش نمانده است. حتا برای سپری کردن امتحان کانکور تصمیمی نگرفته است. او به برگزاری شفاف آزمون کانکور در تحت حاکمیت طالبان بی‌باور است. آنچه که انگیزه زهرا برای ادامه تحصیل و اشتراک در کانکور را کاهش داده است، مسأله‌ی دیگر هم نقش دارد؛ پدر زهرا که یک کارگر ساده بود، اکنون بی‌کار شده است و نمی‌تواند مخارج آموزشی دخترش را پرداخت کند. حالا زهرا به این فکر افتاده است که چگونه می‌توان با پیدا کردن کاری به یاری پدرش بشتابد و در تأمین مصارف خانواده با او همکاری کند.
عالیه ابراهیمی، فارغ یکی از مکاتب کابل در سال ۱۴۰۰ اما نظر متفاوت دارد. وی که علاقه‌ی چندانی به شرکت کردن در آزمون کانکور ندارد، اما از ادامه تحصیل منصرف نشده است. او برعکس اراده‌اش قوی‌تر شده است. او می‌گوید من تصمیم گرفته‌ام به تحصیل خود ادامه بدهم و از این طریق زندگی خود را نجات داده و برای آینده‌ی خود برنامه‌ریزی و کار کنم. او مصمم است که برای ادامه تحصیل‌اش از طریق بورسیه در بیرون از کشور اقدام کند. او به شدت فرصت‌های تحصیلی در بیرون از کشور را جستجو می‌کند و در تلاش است تا اسناد لازم برای ارایه درخواستی برای بورسیه‌های تحصیلی در بیرون از کشور را آماده کند. او از سایر دختران و حتا پسران می‌خواهد که همانند او این فرصت‌ها را از دست ندهند و برای به دست آوردن بورسیه‌های تحصیلی از هر راه ممکن تلاش کنند. تسلیم شرایط نشوند و اهداف و رویاهای خود را تا رسیدن به آن دنبال کنند.

به نظر می‌رسد میزان اشتراک داوطلبان کانکور برای سال پیش رو کاهش پیدا کند. پایین آمدن علاقه به ادامه تحصیل، مهاجرت‌ها، بی‌باوری به آینده، مشکلات اقتصادی و اجتماعی از عوامل کاهش متقاضیان در آزمون کانکور پیش رو خواهد بود. آما با آن هم عده‌ای از جوانان مصمم به ادامه تحصیل شان با استفاده از فرصت‌های داخل و بیرون از کشور اند.