طالبان و تداوم دشمنی دیرینه با غیرپشتون‌ها؛ هزاره‌ها در محراق این خصومت‌ها قرار دارند ـ مجله‌ی اورال

گروه طالبان برخلاف شعارهای ظاهری‌شان تبعیض نژادی را در برابر اقوام افغانستان به‌صورت پیدا و پنهان اعمال می‌کنند. آنان با تمام اقوام غیرپشتون به‌ویژه هزاره‌ها برخورد خصمانه و تبعیض‌آمیز دارند. از نظر آنان افغانستان تنها ملکیت پشتو‌ن‌هاست، سایر اقوام در این کشور مهاجری بیش نبوده و مستحق زیستن در این سرزمین نیستند. شعار معروفی را که افراد وابسته به ملا منان نیازی در دیوارهای شهر مزار شریف نوشته بودند، هنوز هم بعد از بیست‌وپنج سال در گوش مردم طنین‌انداز است: «تاجیک‌ها به تاجیکستان، ازبیک‌ها به ازبیکستان و هزاره‌ها به گورستان بروند». در آن زمان طالبان دست به قتل‌عام وحشتناکی در مزار شریف زدند. احمد رشید خبرنگار مشهور پاکستانی در کتاب خویش به نام «نفت و بازی نو در آسیای میانه» درمورد قتل عام در مزار شریف در سال ۱۳۷۷ چنین می‌نویسد: «ملاعمر رهبر طالبان به قوای خود اجازه داده بود تا ۲ ساعت به قلع‌وقمع و غارت بپردازند. هر جنبده و جاندار را در کوچه‌ها و خیابان‌ها از بین ببرند. در نتیجه دکاندار، رهگذر، دست‌فروش،‌ خریدار و حتا بز و گوسفند نیز نجات نیافتند.» وی در ادامه می‌نویسد: «طالبان از پشتون‌های شهر، که زمانی به گلبدین حکمتیار وفادار بودند به صفت رهنما استفاده می‌کرد تا خانه‌های هزاره‌ها را شناسایی نمایند. هزاران هزاره را به محبس مزار شریف انداخته و بعد از پر شدن محبس، هزاره‌ها را در کانتینرهای قفل‌شده به دشت لیلی انتقال داده و به قتل رساندند. هم‌چنان سه کانتینر را به شهر شبرغان بردند. زمانی‌که کانتینرها را باز کردند از جمله سه صد نفر فقط سه نفر زنده باقی مانده بود.»

روزنامه‌ي بوستون هرالد آمریکایی به تازگی در مطلبی نوشته است طالبان رقیبان قومی خود مانند هزاره‌ها را عمداً گرسنه نگه می‌دارد و به آن‌ها اجازه کسب‌وکار در بازار را نمی‌دهد. روزنامه از ولایت بامیان نام برده است که در این ولایت به هزاره‌ها اجازه‌ی تجارت داده نمی‌شود. به باور این نشریه جهان از نیات طالبان هراس دارد و به آنان اعتماد نمی‌تواند.

با وجودی که طالبان تلاش دارند به‌خاطر جلب حمایت‌ جامعه‌ی جهانی از خود چهره‌ی ملایم‌تری نشان بدهند، اما در تفکر آنان هیچ تغییری در هیچ بخشی دیده نمی‌شود. آنان برای اینکه جامعه‌ی جهانی را قناعت بدهند یا به عبارت واضح‌تر آنان را بفریبند برخی چهره‌های هزاره‌ و سایر اقوام به صورت سمبولیک و نمایشی در پست‌های بلندتری دولتی می‌گمارند. به تازگی عبداللطیف نظری هزاره‌‌تبار به عنوان معین وزارت اقتصاد منسوب شده ‌است.

تفکر افراطی جنگجویان طالبان سبب شده است که آنان در برابر هزاره‌ها و شیعه‌ها رویکرد خصمانه‌تری نسبت به سایر اقوام و مذاهب داشته باشند. از زمان مسلط شدن این گروه تا کنون هزاره‌ها در پنج ولایت از جمله در دایکندی وادار به کوچ اجباری شده‌اند. حتا در ادارات دولتی با هزاره‌ها برخورد تبعیض‌آمیز صورت می‌گیرد. ادارات توزیع پاسپورت یکی از مصداق‌ این برخورد تبعیض‌آمیز اند که در چندین ولایت مخصوصاً در کابل، غزنی و میدان وردگ در توزیع پاسپورت با هزار‌ه‌ها رفتار اهانت‌آمیز و توأم با تبعیض صورت گرفته‌است.

طالبان تنها به محدود کردن هزاره‌ها بسنده نکرده‌اند/نمی‌کنند. آنان بر سایر اقوام غیرپشتون نیز محدودیت‌های را وضع کرده‌اند و یا مانع مشارکت و پیشرفت آنان شده‌اند. این گروه افراطی به صورت آشکار و پنهان برای تضعیف اقوام غیرپشتون برنامه‌های خطرناک دارند. رفتارهای غیرانسانی، تهدید، کوچ‌اجباری، شکنجه و قتل باشندگان پنجشیر و بدرفتاری با باشندگان شمالی دال بر ادامه خصومت طالبان با تاجیکان است. در تازه‌ترین رویداد یک‌شنبه، ۵ جدی یک جوان در ولسوالی عنابه‌ی پنجشیر در نتیجه‌ي تیراندازی مستقیم نیروهای طالبان کشته شد. مادر این جوان در یک ویدیو گفته است که پسرش غیرنظامی بوده و هیچ ربطی به نظامیان حکومت پیشین نداشته است. یکی از زنان در پنجشیر در تجمعی اعتراضی‌ای که بخاطر قتل این جوان راه‌اندازی شده بود گفت:‌ «با حضور طالبان در ولایت پنجشیر ظلم بیشتر از پیش شده است. جوانان بازداشت می‌شوند. افراد غیرنظامی بی‌گناه تیرباران می‌شوند.»

ازبیک‌ها نیز از همانند دیگر اقوام غیرپشتون از گزند جنایات طالبان در امان نمانده‌اند. خانه‌ها و زمین‌های ازبیک‌ها و ترکمن‌ها در «قوش‌تپه» جوزجان در ماه قوس سال جاری توسط طالبان مصادره شده و به کوچی‌ها سپرده شده است. باشندگان این منطقه بعد از غصب زمین‌های شان وادار به کوچ اجباری شده‌اند. براساس گزارش‌ها بعد از آن که هزاران هکتار زمین مردم این منطقه مصادره شد، آنان دست به اعتراض زدند. اما طالبان معترضان را زندانی کردند.

نارضایتی از برخوردهای خشن، ضد انسانی و ضد کرامت انسانی طالبان در بین مردم به اوج خود رسیده است. مداخله در امور خصوصی شهروندان، بازداشت‌های خودسرانه، محاکمات صحرایی، حتا قتل و تیرباران کردن جزء رفتار عادی جنگجویان طالبان در طی چهار ماه حکمرانی آنان بوده است. اما آنچه قابل توجه است جنایاتی را که طالبان مرتکب می‌شوند، به صورت گزینشی‌اند. آنان با اقوام غیرپشتون که عمدتاً هزاره‌ها، ازبیک‌ها و تاجیک‌ها را در بر می‌گیرد برخورد تبعیض‌آمیز داشته است. اما این گروه افراطی هم در دور اول سلطه‌ی شان و هم در حال حاضر بیشترین فشارها را بر هزاره‌ها روا داشته و انواع مظالم را در حق آنان انجام داده است که اسناد این جنایات توسط نهادهای حقوق‌بشری بین‌المللی به ثبت رسیده و توسط رسانه‌های معتبر جهانی منتشر شده است.