روز جهانی مهاجرت؛ افزایش بی‌سابقه‌ی مهاجرت مردم افغانستان پس از تسلط طالبان ـ مجله‌ی اورال

شهروندان افغانستان به‌علت جنگ، فقر، خشک‌سالی و بی‌ثباتی در کشور، سال‌هاست آوارگی می‌کشند. شاید در کم‌تر کشور دنیا باشد که شهروندان افغانستان در آن پناهنده نشده باشند؛ از کشورهای آسیایی تا آمریکا، اروپا و استرالیا. در این میان بیشترین رقم مهاجرین افغانستان در کشورهای همسایه، ایران و پاکستان به‌سر می‌برند که تعداد آنان به چندین میلیون تن می‌رسند.

۱۸ دسامبر مصادف با ۲۷ قوس توسط سازمان یونیسکو به نام روز جهانی مهاجرت نام‌گذاری گردیده و در تقویم جهانی ثبت شده است. این روز از سال ۱۹۹۰ تا کنون همه‌ساله گرامی داشته می‌شود. روز جهانی مهاجرت هر ساله با شعار «مهاجرت با حفظ کرامت انسانی» در سراسر دنیا تجلیل می‌گردد.

مهاجر کسی است که با هدف خاصی وطن خود را ترک می‌کند و شهر یا کشور دیگری برای اقامت و ادامه زندگی انتخاب می‌کند. مهم‌ترین انگیزه برای مهاجرت فقر، کمبود غذا، آفات طبیعی، جنگ، بی‌کاری و ناامنی است. عمده‌ترین دلیل مهاجرت ساختن آینده بهتر برای فرزندان است. از طرفی چشم‌پوشی از تمام وابستگی‌هایی دیار خود مسئله قابل توجهی است که مهاجران درگیر آن هستند. مهاجرت دشواری‌ها و آسیب‌های روانی در پی دارد که فقط یک انسان آواره آن را به‌درستی درک می‌کند. اما با تمام مشکلاتی که مهاجرت در قبال دارد، یک انسان آواره آن را بنابر دلایلی که ذکر شد از ماندن در سرزمین آبایی خود ترجیح می‌دهد.

از زمان تسلط گروه متحجر طالبان بر کشور مردم امید شان را از دست داده‌اند؛ به صورت کتلوی در فکر ترک کشور و در پیش گرفتن راه مهاجرت‌اند.

یکی از آثار تمایل شدید مردم به ترک کشور بلند بودن تقاضای بی‌سابقه پاسپورت است. در مرکز و ولایت روزانه هزاران نفر برای گرفتن پاسپورت صف می‌کشند تا وسیله‌ی قانونی برای مهاجرت به دیگر کشورها به‌دست داشته باشند. مردم برای نجات شان از زیر شلاق و تفنگ طالبان از یک سو و از بی‌کاری، فقر و گرسنگی از سوی دیگر مهاجرت و ترک سرزمین‌شان را ترجیح می‌دهند.

باوجودیکه طالبان مردم را به ماندن در کشور و حتا به برگشتن تشویق می‌کنند، اما مردم هیچ‌گونه اعتمادی به گفته‌های آنان ندارند. معین وزارت خارجه طالبان امروز در نشستی به مناسبت روز جهانی مهاجران گفت دیگر در افغانستان جنگ نیست و افغان‌ها باید به کشور برگردند. عباس ستانکزی می‌گوید زمینه کار فراهم است. خلیل‌الرحمان حقانی سرپرست وزارت مهاجرین هم از سازمان ملل خواسته راه را برای برگشت مهاجرین افغان فراهم کند.

اگر طالبان دروغ نمی‌گویند و حرف‌های واهی نمی‌زنند باید در عمل ثابت کنند که افغانستان جایی برای زندگی است. حد اقل جان، مال و آبروی مردم حفاظت می‌شود. در حالیکه واقعیت آنست که در زیر سلطه‌ی طالبان هیچ فردی احساس اطمینان برای زنده بودن و داشتن زندگی آبرومندانه ندارند.

از کشورهای مهاجرپذیر و سازمان‌های بین‌المللی در امور مهاجرت انتظار می‌رود در چنین وضعیت دردناک و دشوار به مهاجران افغانستان توجه کنند. در چوکات قانون بین‌المللی برای اسکان‌دهی آنان تلاش کنند.