آیا طالبان به رعایت حقوق بشر باور دارند؟ ـ مجله‌ی اورال

۱۰ دسامبر روز جهانی حقوق بشر نام‌گذاری شده است.
در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر به عنوان یک پیمان بین‌المللی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پاریس تصویب شد. این اعلامیه نتیجهٔ مستقیم جنگ جهانی دوم بوده و برای اولین بار حقوقی را که تمام انسان‌ها مستحق آن هستند، به صورت جهانی بیان می‌دارد. اعلامیهٔ مذکور شامل ۳۰ ماده است که به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد حقوق بشر می‌پردازد. مفاد این اعلامیه حقوق بنیادی مدنی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی‌ای را که تمامی ابنای بشر در هر کشوری باید از آن برخوردار باشند، مشخص کرده‌است.

دفتر سازمان ملل متحد در امور افغانستان با نشری اعلامیه‌ی به‌مناسبت تجلیل از روز جهانی حقوق بشر از طالبان خواسته است که از حقوق بشر حمایت کند و حقوق برابر برای همه افغان‌ها قایل شوند.

آیا طالبان به حقوق بشر باور دارند؟

طالبان بعد از به‌دست‌آوردن قدرت در افغانستان در کارنامه‌ی چهارماه‌ی خود نقض وحشتناک حقوق بشری را به مرتکب شده‌اند.

این گروه افراطی تازه به قدرت رسیده در آغازین روزهای تسلط خود بر کابل، اعلان عفو عمومی داد و تصریح کرد که این عفو شامل حال تمام اتباع افغانستان به شمول سیاستمداران، افراد ملکی و نظامی می‌شود. اما آنچه در عمل اتفاق افتاد در تضاد با سخن طالبان بود.

با وجود فضای سانسور شدید خبری که این گروه وضع کرده بود/است همه روزه اخباری از کشتار، شکنجه، کوچ‌اجباری، ضبط و غارت اموال مردم به نشر می‌رسید.

دیده‌بان حقوق بشر از کوچ اجباری در چندین ولایت عمدتاً هزاره‌نشین خبری را منشتر و از این اقدام طالبان به شدت ابراز نگرانی کرد. هم چنان این سازمان بین‌المللی حقوق بشری از شکنجه و کشتن نزدیک به صد نظامی پیشین افغان توسط طالبان چندی قبل گزارشی را منتشر کرد.

غصب و انحصار قدرت سیاسی و به حاشیه کشانیدن تمام اقوام، مذاهب و افراد جامعه از قدرت بیانگر نقض صریح حقوق سیاسی شهروندان افغانستان است. طالبان گرچند وعده‌ای تشکیل حکومت فراگیر را داده بودند اما تمام اعضای کابینه‌ی شان را از گروه خود که اکثریت آنان پشتون‌اند، تعیین کردند و هیچ قوم، حزب و جریان‌ سیاسی دیگر را شریک در قدرت نکردند. آنان قانون اساسی و تمام قوانین مدنی دیگر افغانستان را تعطیل کردند و بر اساس بینش تندروانه‌ی خود شان قانون خودساخته وضع کردند.

وضع محدودیت بر زندگی زنان در افغانستان از بدترین مصداق نقض حقوق بشر توسط طالبان می‌باشد. طالبان به زنان اجازه کار ندادند، آنان را خانه‌نشین کردند. مسدود نگه‌داشتن مکاتب دختران و ندادن اجازه آموزش به دختران که حق اولیه و اساسی هر فرد بشر صرف نظر از جنسیت می‌باشد، نمونه‌ی بارز دیگری از نقض حقوق زنان شمرده می‌شود.

طالبان دفتر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان را در ابتدا یک محل نظامی ساخته بودند، اما اکنون کسی نمی‌داند که از این دفتر برای چه مقاصدی استفاده می‌کنند. اکنون کسی نمی‌داند سرنوشت این نهاد حقوق بشری افغانستان چه خواهد شد، زیرا برخی کارمندان آن از ترس از کشور فرار کرده‌اند و برخی دیگر به صورت پنهانی در داخل کشور زندگی می‌کنند.

هم‌چنان آزادی بیان و حق اطلاع‌رسانی که نیز از حقوق اساسی افراد است در زیر سیطره‌ی طالبان به شدت محدود شده است. فضای سانسور بر جامعه حاکم است. کسی جرات نمی‌تواند افکار و عقاید خود را بدون ترس و به راحتی اظهار کند و یا برخلاف میل طالبان نظر خود را بیان کند. طالبان به دلیل ترسی که از رسانه‌ها دارند، محدودیت‌های زیادی بر آنان وضع کرده است تا از اقدامات و فعالیت‌های ضد انسانی تصویری به جهان ارایه نکنند.

طالبان با دیدگاهی افراطی اسلامگرایانه‌ای که دارند، به هیچ عنوان به مفاد اعلامیه‌ی حقوق بشر باور و پابندی ندارند. آنان برداشت کلیشه‌ای و افراطی از دین دارند و بر مبنای همین نگرش شان با مردم برخورد می‌کنند. زندگی مردم افغانستان در قلمرو طالبان به جهنم روی زمین مبدل گشته است. شهروندان افغانستان نه تنها از آزادی و حقوق اساسی و انسانی شان بهره‌مند نیستند بلکه بی‌کاری، فقر و ناداری مردم را به ستوه آورده است. برخی از خانواده‌ها مجبور به فروش فرزندان‌شان شده‌اند. عده‌ای دیگر در پی فرار و ترک کشور هستند زیرا مردم امیدی برای آبادی و تغییر طالبان ندارند.