ادامه بازجویی‌های افراد به‌دلیل «لباس نامناسب» توسط طالبان در غزنی

طالبان در غزنی افرادی را که پوشش نا مناسب از دید آنها را دارند، مورد بازجوی و سوالات زبان شکنک قرار می دهند. پوشیدن «دریشی و پتلون کاوبای» از نگاه گروه طالبان سازگار با عنعنات افغانی نبوده و افراد که این نوع پوشش داشته باشند باید برای این که به دردسر، سوال پیچ و گاها لت و کوب افراد مسلح طالبان که همواره در سطح شهر گشت زنی دارند مواجه نشوند، به دستورات طالبان گوش داده و نحوه ی پوشش شان را همرنگ پوشش سنتی مردم افغانستان سازند. طالبان با متخلفینی که اصرار به پوشیدن دریشی و یا پتلون نمایند باشدت برخورد می نماید.

گروه طالبان در حالی مخالفت شان را با پوشیدن دریشی و پتلون می نمایاند که دریشی یک لباس رسمی جهانی بوده و پتلون لباس دلخواه، مخصوصا در میان قشر جوان و تحصیل کرده می باشد.

دوکان داران در شهر غزنی چشم دید شان را از جریان بازجوی طالبان از افراد که پتلون می پوشند می گویند که بارها شاهد این عملکرد طالبان در مقابل دوکان های شان بوده اند. به گفته ی دوکانداران شهرغزنی گرچند آنها تابه حال لت و کوب این افراد را توسط طالبان شاهد نبوده اند اما در جریان بازجوی طالبان به ترک پوشیدن دریشی و پتلون و تهدید در صورت مبادرت به پوشیدن آنها را شاهد بوده اند. در این بازجوئیها نه تنها سوالات پرخم و پیچ متوجه متخلف از دید طالبان است بلکه تلفن همرا افراد به دقت چک و برسی می گردد و در صورت که مشکوک دیده شود آنگاه سر از زندان طالبان برآورده و به دردسر کلان تری روبرو خواهد شد.

افضل، باشنده نوآباد غزنی است که همراه با دوستش حمیدالله به روز سه شنبه هفته گذشته در بازار که پائینتر از حوزه ششم واقع است توسط آمرحوزه ششم نوآباد مورد بازجوئی قرار گرفته است به مجله اورال چنین می گوید:« من با حمیدالله در دوکان های زیرحوزه ششم بودیم که شخص آمرحوزه ششم نوآباد مارا متوقف ساخت. مورد سالات مختلف قرار داد. موبایل من و حمیدالله را چک کرد. چون چیزی خطرساز در موبایل ما پیدا کرده نتوانست گفت بروید اما دیگر نباید با پتلون کاوبای گشت و گذار کنید و در صورت تکرار این عمل مجازات سنگین خواهید شد.» افضل می گوید که بسیار ترسیده بوده و زبانش از ترس این که مورد سؤضن شده خشک شده بود. وی می گوید« چون که قبلا در فسبوک دیده بودم که یک استاد دانشگاه را در کابل طالبان به خاطر پوشیدن دریشی زخمی ساخته بود، به همین خاطر زیاد وحشت کرده بودم.»

این در خالیست که طالبان در قبال پوشش و لباس زنان محدویت های را گفته ولی  پوشش مردان را آزاد اعلان نموده اند.  اما در عمل افراد این گروه اغلب جوانان را بابت لباس متفاوت شان سرزنش می کنند.

در عین حال برخی از طالبان جوان پس از تصرف شهرها به‌خصوص کابل در پارک‌ها، شهربازی‌ها و دیگر مکان‌های تاریخی به گرفتن عکس و ویدیو پرداختند.

به دنبال انتشار تصاویر طالبان جوان در برخی از مناطق مانند شهربازی‌های کودکانه، پارک‌های تفریحی و باغ وحش کابل، اکنون به آنها هشدار داده شده است که از سلفی گرفتن به‌خصوص با فرماندهان و مقامات ارشد خود خودداری کنند.

روزنامه «وال استریت ژورنال»، شنبه، ۲۵ سپتامبر (۳ میزان) نوشته است که محمد یعقوب، سرپرست وزارت دفاع ملی طالبان، به طالبان جوانان هشدار داده است که از خوش‌گذرانی بیش از حد، پوشیدن لباس و کفش‌های مدرن و شیک خودداری کنند.

به باور یعقوب، اینگونه پوشش با اصول طالبان همخوانی ندارد. او این‌گونه پوشش را به پوشش «جنگ‌سالاران و گانگسترهای رژیم» دست نشانده تشبیه کرده است. مقصود این مقام طالبان از این تشبیه، حکومت پیشین افغانستان است.

محمد یعقوب همچنان به طالبان جوان هدایت داده است که از گشت و گذارهای بی‌مورد و عکس گرفتن زیاد در مکان‌های مختلف پرهیز کنند چراکه این کار «حیثیت» گروه طالبان را زیر سوال می‌برد.

او افزوده است به تکلیفی که برای شما داده شده است «بچسپید» در غیر آن صورت به موقعیت این گروه که با «خون‌ شهیدان» به‌دست آمده آسیب می‌رسانید.

روی همرفته درحالیکه بیشتر از سه ماه حضور طالبان در شهر کابل می‌گذرد اما شهر هم‌چنان در شوک فرورفته است و سیمای پیش از حضور طالبان به صورت خودکار تغییر کرده است. اکنون پایتخت که نماد شهرنشینی و هویت و فرهنگ مردم کابل بود، دیگر جایش را به چهره‌های روستایی و طالب نما عوض کرده است. بازار فروش کلاه قندهاری و دستار که یونیوفرم منحصر به فرد طالبان است بیشر به چشم می‌خورد و به جای دختران زیبای کابل بیشتر طالبان با چهره‌های عبوس وژولیده در شهر کابل جولان می‌دهند.

‏‎در میان این همه تغییرات که پس از حضور طالبان به وجود آمده است بیشترین زیان را مغازه‌های دیده‌اند که پطلون و بلوز و یخن‌قاق می‌فروختند. اکنون به دلیل مخالفت شدید طالبان به نوع پوشش دختران و پسران صدها مغازه‌ی فروش پطلون و یخن‌قاق‌فروشی در شهر کابل در معرض ورشکستگی قرار دارد. برخی از این مغازه‌داران به مجله‌ی اورال می‌گویند پس از حضور طالبان در پایتخت به صورت فوری فروش پطلون به صفر رسید و اکنون این دکان‌داران مجبور هستند تمام اموال لوکس را که دارند، لیلام کنند و به قیمت ناچیز به فروش برسانند.

‏‎حسیب یکتن از مغازه‌داران در مارکیت محب‌زاده پل‌سرخ است او به مجله‌ی اورال می‌گوید بیشتر از سی هزار دالر را برای مغازه‌اش سرمایه‌گذاری کرده است. ولی پس از حضور طالبان این اموال هیچ مشتری ندارد و مردم حتا برای دیدن هم در این مارکیت‌ها پا نمی گذارند. او می‌گوید کرایه‌ی دکان به صورت عموم در پل‌سرخ کابل قیمت است، کاروبار در گذشته خوب بود چندان مشکل برای دکان‌داران در قسمت پرداخت آن نداشت، ولی اکنون روزهای شده که حتا تمام مارکیت محب‌زاده یک جنس را هم نفروشد. او می‌گوید در صورتی‌که طالبان برخورد زشت با نوع پوشش مردان و زنان کابل نمی‌کردند ما این قدر زیان نمی‌کردیم. ولی اکنون دیگر همه سرمایه‌های ما هیچ شده است و خیلی هم زیان دیده‌ایم.

‏‎قیوم دکان‌دار دیگر در شهر نو کابل است او به مجله می‌گوید قبل از حضور طالبان در کابل مشتری‌های زیادی برای خرید جنس شیک و لوکس داشتیم ولی اکنون حتا مردم یک نگاه به این لباس‌ها نمی‌کنند او می‌گوید وقت‌های هم شده بود که ما تنها در یک روز چند لباس عروس به قیمت خیلی خوب می‌فروختیم ولی اکنون هیچ مشتری در قسمت خرید لباس عروس نداریم و در صورت تداوم این کار مجبور خواهیم شد شغل ما را تغییر بدهیم.

‏‎سردار دکاندار دیگری است که به مجله‌ی اورال می‌گوید پس از آمدن طالبان در کابل حتا یک دانه پطلون نفروخته‌ام. او می گوید قبلن قیمت یک پطلون کوبای حدوداً ۱۰۰۰تا ۱۲۰۰ افغانی بود اما اکنون نصف قیمت کردیم. مردم از ترس طالب پطلون نمی‌پوشند همه پیراهن تنبان می‌پوشند و لباس‌های زنانه را که داشتیم به صورت مطلق فروش آن تعطیل شده است و مشتری ندارد و به صورت تخمینی بیشتر از بیست هزار دالر پس از حضور طالبان در دکانداری ضرر کردیم.

‏‎پس از آنکه طالبان در کابل حضور پیدا کردند تمام قاعده و نوع پوشش مردان و زنان تغییر کرد اکنون اکثر مردان با ریش‌های بلند و پیراهن تنبان در سطح شهر می‌گردند. اکثر زنان آنان که کارمند دولت و یا نهاد های خصوصی بودند با حجاب از ترس طالب در شهر گشت‌وگذار می‌کنند. آنان که سنتی‌تر بودند با چادری در شهر می‌روند.  طالبان در اولین روزهای حضور خود پسران را که با پطلون و یخن‌قاق در  سطح شهر می‌دیدند به شدت لت‌وکوب می‌کردند.

طالبان و پوشش زنان

روزنامه تایمز آور ایندیا با انتشار بیانیه طالبان در آستانه بازگشایی دانشگاه‌های افغانستان آورده است: طالبان گفته‌اند دانشجویان دختر باید چادر مشکی بپوشند و نقاب بزنند. کلاس‌هایشان هم نباید مختلط باشند.

به تعقیب برخورد و تندروی طالبان در قبال پوشش زنان چندی قبل زنان افغانستانی برای اعتراض به قوانین جدید طالبان برای دانش‌آموزان دختر کارزار آنلاینی جدیدی را آغاز کرده‌اند.

بسیاری از کاربران با استفاده از هشتگ‌هایی مانند #به لباسم دست نزن و #فرهنگ افغانستان، تصاویری از خود را در لباس‌های سنتی رنگارنگ به اشتراک گذاشته اند.

هرگاه عبارت "لباس‌های سنتی افغانی" را در گوگل جستجو کنید با دیدن لباس‌های سنتی رنگارنگ افغانستان مبهوت می شوید. هر کدام منحصر به فرد است، با گلدوزی‌های دست‌دوز و طرح‌های پیچیده، و آینه‌دوزی مفصل و دقیق در اطراف یخن، خانمدوزی، دامن های بلند و چین‌دار مناسب چرخاندن در "اتن" یا رقص ملی افغانستان. برخی از زنان از کلاه‌های گلدوزی به سر می‌گذارند و بعضی دیگر، بسته به اینکه از کدام منطقه افغانستان هستند، از سرپوش‌های رنگین مختلف استفاده می‌کنند.

شماری زیاد از زنان با پیوستن به کارزاری در رسانه‌های اجتماعی که دکتر بهار جلالی، استاد سابق تاریخ در دانشگاه آمریکایی در افغانستان راه اندازی کرده بود، آنها با استفاده از هشتگ‌هایی مانند #به لباسم دست نزنید و #فرهنگ افغانستان، در صدد باز پس‌گیری لباس سنتی خود برآمدند.

خانم جلالی می‌گوید به این دلیل این کارزار را آغاز کرد که "یکی از بزرگترین نگرانی‌های من این است که هویت و حاکمیت افغانستان مورد تهاجم قرار گرفته است".

وی با انتشار تصویری از خود در توییتر در لباس سبز افغانی، از دیگر زنان افغانستانی خواست تا عکس خود در لباس‌های سنتی کشورشان را برای نشان دادن "چهره واقعی افغانستان" به اشتراک بگذارند.

او با اشاره به ویدیوی تجمع زنان سیاهپوش طرفداران طالبان می‌گوید: "با توجه به آن لباس‌هایی که در رسانه‌ها مشاهده کردید باید به جهانیان اطلاع دهم که این فرهنگ ما نیست، این هویت ما نیست."

بسیاری از زنان افغان از نحوه لباس پوشیدن زنان حامی طالبان در تجمع هفته گذشته یکه خوردند. برای بسیاری از افغان‌ها که به مشاهده لباس‌های سنتی رنگارنگ عادت دارند، زنان سراپا پوشیده در پارچه سیاه یک پدیده بیگانه بود .

هر منطقه‌ای از افغانستان جامه سنتی خود را دارد اما با وجود تنوع این پوشش‌ها، همه آنها دارای یک جنبه مشترک هستند: فراوانی رنگ، خامکدوزی، آینه و گلدوزی. و همه زنان در یک نظر مشترک هستند و آن اینکه لباس آنان، هویت آنهاست.

این در حالیست که تصاویر زنانی با عبایه‌های بلند و سیاه برتن و صورت‌ها و دست‌های پوشیده در پارچه سیاه که  در روزهای نخست سلطه ای طالبان بر کابل در حمایت از "دستور طالبان" تجمع کردند با این تصاویر از پوشش زنان افغانستانی در تضاد بود.

در یک ویدیو از تجمع زنان حامی طالبان، آنان می‌گفتند که زنانی که آرایش می‌کنند و لباس امروزی می‌پوشند "نماینده زنان مسلمان افغانستان نیستند" و در اشاره به قوانین اسلامی که طالبان در صدد اجرای آنهاست، اظهار می‌داشتند که "ما آن نوع حقوق زنان را که با فرهنگ ما و شریعت اسلام در تضاد باشد نمی‌خواهیم."